Tegenwoordig heeft bijna iedereen wel eens van autisme gehoord. Veel mensen kennen wel iemand die autistisch is. Of ze hebben via via gehoord van iemand die dat heeft. Autisme is een stoornis die in het totale ontwikkelingsverloop doordringt. Dat betekent dat de ontwikkeling van de sociale vaardigheden zoals taal, voorstellingsvermogen, ontwikkeling van de motoriek, zelfbeeld, gevoelens, spel, fantasie en begrip van de dagelijkse wereld anders kan verlopen dan bij mensen die niet autistisch zijn. Het woord autisme bestaat ruim zestig jaar. In deze periode is er veer onderzoek en ervaring opgedaan bij mensen met een autisme en zijn er ook veel denkbeelden veranderd. Tegenwoordig weet men dat het ontstaan van austisme niets te maken heeft met de opvoeding. Het zit in de hersenen van het kind; het kind wordt ermee geboren. Hoe het komt dat een kind met de geboorte al ASS heeft, is nog niet helemaal duidelijk. Wat wel bekend is, is dat ASS uit de hersenen komt. Het blijkt dat er in bepaalde delen van de hersenen juist meer zenuwen actief zijn en in andere delen juist minder dan bij mensen die geen ASS hebben. Ook is bekend dat ASS in 80% van de gevallen een genetische stoornis is. Dat houdt in dat ASS reeds in de familie voorkomt, bijvoorbeeld bij een van de ouders of grootouders. Welke genen dat precies zijn en in welke combinatie ze voor moeten komen om ASS te krijgen is nog niet duidelijk. Het kan ook zo zijn dat niet zozeer ASS in de familie voorkomt, maar dat er wel mensen in de familie zijn die bepaalde trekjes vertonen die dan uitvergroot voorkomen in het kind, waardoor het kind wel ASS heeft. Zo kunnen beide ouders erg gesteld zijn op rust en regelmaat en houden zij niet van veranderingen. Deze eigenschappen zeggen niet automatisch dat iemand ASS heeft, maar het zijn wel trekjes die personen met ASS ook hebben. Als beide ouders deze trekjes genetisch doorgeven aan hun kind, kan dit uitvergroot voorkomen bij het kind en kan deze ASS hebben.

Klassieke Autisten
Autisme kent vele gradaties. Een van de bekendste is de klassieke autist. Klassieke autisten zijn mensen die:
- duidelijk anders zijn in de sociale interactie,
- zij vertonen ander non-verbaal gedrag dan mensen die niet autistisch zijn,
- ze maken geen oogcontact en hebben vrijwel altijd een zelfde gelaatsuitdrukking,
- ze zijn niet in staat tot het adequaat aangaan van sociale relaties,
- kunnen vaak alleen blij of verdrietig zijn om zichzelf en niet om iets wat een ander meemaakt,
- ze gedragen zich ook duidelijk anders in de communicatie,
- soms praten ze helemaal niet en wanneer ze dat wel doen, hoor je vaak een bijzonder stemgebruik of bijzondere woorden,
- ze beginnen laat met praten en lijken het direct te kunnen; ze brabbelen vaak niet, ze communiceren alleen functioneel; met een bepaald doel,
- vaak zijn ze niet in staat tot een gesprek met een ander. Ze kunnen dan misschien wel praten, maar dan alleen over een onderwerp dat hen aanspreekt,
- Klassiek autisten kennen het 'doen alsof' niet. Iets is zoals het is en niet anders. Iets spelen terwijl dat in hun beleving niet waar is, kan niet. Fantasiespel bestaat voor hen dus niet. Toch zie je dat ze zich soms voordoen als ridders of monsters. Voor hen is dat geen fantasie maar werkelijkheid. Die ridders en die monsters bestaan in hun ogen echt. Ze spelen hun werkelijkheid na,
- Ze vinden weinig dingen leuk, hebben beperkte interesse,
- Ze kunnen helemaal weg zijn van het heelal en daar alles van weten, maar ze weten niet hoe ze moeten fietsen,
- Ze kunnen helemaal opgaan in het heen en weer wiegen van hun lichaam en vergeten dat ze af en toe moeten eten.
- Deze mensen hebben allerlei rituelen die altijd moeten gebeuren, anders raken ze in paniek.

Austisme Specstrum Stoornis (ASS)
Niet alle mensen die men tegenwoordig als autistisch ziet, gedragen zich zoals hierboven beschreven staat. Er zijn ook mensen die de stoornis van Asperger hebben en er zijn mensen die PDD-NOS hebben. Deze stoornissen zijn net iets anders dan het klassiek autisme. Omdat blijkt dat het heel moeilijk is om een duidelijk onderscheid te maken tussen de verschillende stoornissen en omdat het in de benadering niet veel uitmaakt welke stoornis je nu precies hebt, heeft men een aantal jaren geleden besloten dat we in Nederland spreken van de Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Hier vallen alle stoornissen onder waarbij de mensen autistisch denken. Het is een verzamelnaam.

Prikkelverwerkingsstoornis
Waar veel mensen met ASS tegen aan lopen is het feit dat bij hen prikkels anders binnenkomen dan bij mensen zonder een ASS. Onze wereld bestaat uit oneindig veel prikkels. Mensen zonder een ASS merken meestal niet op dat de wereld uit ontzettend veel prikkels bestaat. Een persoon zonder ASS kan prikkels namelijk onbewust filteren. Hierdoor komen alleen die prikkels binnen die zinvol zijn op dat moment. Bij mensen met ASS gaat dit filteren niet automatisch. Bij hen komen veel meer aanwezige prikkels binnen dan bij mensen die geen ASS hebben. Ik zeg hier niet alle prikkels, omdat bij hen ook prikkels onopgemekrt kunnen blijven. Zo kan het voorkomen dat een kind met ASS onder een gloeiend hete douche gaat staan zonder dit op te merken. Deze persoon beseft wel dat hij onder een douche staat en dat er water over het lichaam stroomt. Waarschijnlijk wordt ook opgemerkt welke geluiden er aanwezig zijn, welke lampen, merk doucheschuim, kleur douchegordijn en misschien merkt deze persoon nog veel meer op. Maar er wordt niet opgemerkt dat de temperatuur van het water onaangenaam is. Hier gaat wat mis bij het filteren van de prikkel watertemperatuur. Deze persoon lijkt dan ongevoelig voor deze temperatuur en ook voor de pijn die doorgaans ervaren wordt bij het voelen van gloeiend heet water. De zenuwen in de hersenen zijn op dat moment niet in staat om de jusite betekenis te verlenen aan de pijnprikkel en laten het lichaam niet adequaat reageren. Andersom kan ook het geval zijn. Bijvoorbeeld het geluid dat mensen samen produceren op een treinstation. Dit kan door een persoon met ASS dusdanig heftig ervaren worden dat het geluid pijn doet. De persoon zal bijvoorbeeld de handen voor de oren kunnen slaan in deze gevallen.

Ik kan u ontzettend veel over ASS vertellen, dit is maar een tipje van de sluier wat ik oplicht. Het is mijn specialisatie om mensen met een ASS en hun omgeving te ondersteunen bij het leren begrijpen van de ASS. Daarnaast is het mijn vak om te kijken wat er nodig is om beter begrepen te worden en er optimale kansen ontstaan tot ontwikkelen.